Küresel Gelir Eşitsizliği: Güncel Veriler ve Kapsamlı Analiz

30 Temmuz 2025 itibarıyla yayımlanan güncel küresel gelir eşitsizliği verileri, Yoksulluk ve Eşitsizlik Platformu (PIP) ile Refah ve Gezegen Raporu (2024) kaynaklı analizlere dayanmaktadır. X platformunda @EconomyInformal adlı kullanıcı tarafından paylaşılan gönderi, 2022-2024 dönemine ait 56 ülkenin Gini katsayılarını detaylı şekilde sunuyor. Bu makale, küresel gelir eşitsizliği haritasını göz önüne alarak ülkeler arası farkları, bölgesel eğilimleri ve eşitsizliğin altında yatan yapısal nedenleri ele alıyor. 0 ile 1 arasında değişen Gini katsayısı, bir ülkedeki gelir dağılımının adalet düzeyini yansıtır. Bu çalışma, dünya genelini kapsayan kapsamlı bir değerlendirme sunmayı amaçlamaktadır.

Küresel Gelir Eşitsizliği

Gini katsayılarına göre küresel gelir eşitsizliği, ülkeler arasında oldukça farklılık göstermektedir. En yüksek eşitsizlik oranları Latin Amerika, Afrika ve bazı Asya ülkelerinde kaydedilirken, Kuzey Avrupa ve bazı Doğu Avrupa ülkeleri daha dengeli bir dağılım sergiliyor. 2025 itibarıyla gelir eşitsizliği, hem sosyal adalet hem de ekonomik istikrar açısından küresel bir öncelik olmayı sürdürmektedir. Bu da bölgesel kamu politikalarının önemini bir kez daha gündeme getiriyor.

Ülke Bazında Analiz

@EconomyInformal’ın verilerine dayanarak, ülkeler alfabetik sıraya göre listelenmiş ve küresel gelir eşitsizliği çerçevesinde Gini katsayılarıyla birlikte değerlendirilmiştir:

• Arjantin (42.4): Orta-yüksek eşitsizlik; ekonomik dalgalanmalar etkili.
• Armenia (27.2): Düşük eşitsizlik; güçlü sosyal politikalar sayesinde.
• Avusturya (30.9): Orta-düşük eşitsizlik; refah devleti politikalarının sonucu.
• Bangladeş (33.4): Orta eşitsizlik; hızlı ekonomik büyüme ile dengeleniyor.
• Belçika (26.4): Düşük eşitsizlik; Avrupa ortalamasının altında.
• Bolivya (42.1): Orta-yüksek eşitsizlik; doğal kaynaklara bağımlılık etkili.
• Brezilya (51.6): Yüksek eşitsizlik; Latin Amerika’da lider.
• Bulgaristan (38.2): Orta eşitsizlik; AB üyeliğiyle iyileşme potansiyeli.
• Çad (37.4): Orta eşitsizlik; yoksulluk ve siyasi istikrarsızlık etkili.
• Çekya (25.9): Düşük eşitsizlik; Doğu Avrupa’da istikrarlı bir örnek.
• Şili (43.0): Orta-yüksek eşitsizlik; ekonomik reformlara ihtiyaç var.
• Kosta Rika (45.8): Orta-yüksek eşitsizlik; turizme bağımlılık etkili.
• Danimarka (29.3): Düşük eşitsizlik; İskandinav modelinin başarısı.
• Dominik Cumhuriyeti (38.4): Orta eşitsizlik; turizm ve tarım dengesi.
• Ekvador (44.6): Orta-yüksek eşitsizlik; gelir dağılımında iyileşme gerekli.
• El Salvador (39.8): Orta eşitsizlik; güvenlik sorunları etkili.
• Endonezya (34.9): Orta eşitsizlik; ekonomik büyüme ile dengeleniyor.
• Estonya (32.3): Orta-düşük eşitsizlik; Baltıklar arasında dengeli.
• Filipinler (39.3): Orta eşitsizlik; hızlı nüfus artışı etkili.
• Finlandiya (27.9): Düşük eşitsizlik; eğitim ve sosyal politikalar başarılı.
• Fransa (31.2): Orta-düşük eşitsizlik; refah sistemiyle korunuyor.
• Gürcistan (34.8): Orta eşitsizlik; geçiş ekonomisi dinamikleri etkili.
• Guatemala (45.2): Orta-yüksek eşitsizlik; yoksullukla güçlü bağ.
• Honduras (46.8): Orta-yüksek eşitsizlik; kalkınma öncelikli.
• Hırvatistan (30.0): Orta-düşük eşitsizlik; AB entegrasyonu etkili.
• Macaristan (30.2): Orta-düşük eşitsizlik; sosyal yardımlar etkili.
• Hindistan (25.5): Düşük eşitsizlik; büyük nüfusa rağmen dikkat çekici.
• İran (35.9): Orta eşitsizlik; yaptırımların etkisi hissediliyor.
• İrlanda (29.9): Orta-düşük eşitsizlik; teknoloji sektörüyle dengeleniyor.
• İspanya (33.6): Orta eşitsizlik; Güney Avrupa’da dengeli.
• İsveç (31.6): Orta-düşük eşitsizlik; İskandinav modeli etkili.
• İsviçre (Kapsanmamış): Veri eksik; genelde düşük eşitsizlik bekleniyor.
• İtalya (33.7): Orta eşitsizlik; ekonomik yavaşlık etkili.
• Kolombiya (53.9): Yüksek eşitsizlik; Latin Amerika’da en yüksek oran.
• Letonya (33.7): Orta eşitsizlik; Baltıklar’da istikrarlı.
• Litvanya (36.6): Orta eşitsizlik; geçiş dönemi etkileri görülüyor.
• Lüksemburg (34.1): Orta eşitsizlik; yüksek gelire rağmen dengesizlik var.
• Meksika (43.5): Orta-yüksek eşitsizlik; NAFTA sonrası tartışmalı.
• Moldova (25.9): Düşük eşitsizlik; olumlu Doğu Avrupa örneği.
• Moğolistan (31.4): Orta-düşük eşitsizlik; madencilikle dengeleniyor.
• Nepal (30.0): Orta-düşük eşitsizlik; tarım ekonomisi etkili.
• Norveç (26.9): Düşük eşitsizlik; petrol gelirleriyle destekleniyor.
• Panama (48.9): Orta-yüksek eşitsizlik; kanal gelirine rağmen dağılım bozuk.
• Paraguay (44.4): Orta-yüksek eşitsizlik; tarım ekonomisi etkisi belirgin.
• Peru (40.7): Orta eşitsizlik; madencilik ve ihracat dengesi etkili.
• Polonya (28.9): Düşük eşitsizlik; AB desteği ile gelişiyor.
• Portekiz (36.3): Orta eşitsizlik; Güney Avrupa ortalamasında.
• Romanya (32.3): Orta-düşük eşitsizlik; AB entegrasyonu destekleyici.
• Sırbistan (32.8): Orta eşitsizlik; Balkanlar’da dengeli örnek.
• Slovakya (24.1): Düşük eşitsizlik; Doğu Avrupa’da lider.
• Slovenya (24.3): Düşük eşitsizlik; AB politikaları başarılı.
• Tayland (33.5): Orta eşitsizlik; turizm ve tarımın etkisi dengede.
• Türkiye (44.5): Orta-yüksek eşitsizlik; ekonomik politikalar eleştiriliyor.
• Uruguay (40.9): Orta eşitsizlik; Latin Amerika’da istikrarlı.
• Ürdün (Kapsanmamış): Veri eksik; yüksek eşitsizlik olasılığı yüksek.
• ABD (41.8): Orta-yüksek eşitsizlik; gelir uçurumu dikkat çekici.
• Vietnam (36.1): Orta eşitsizlik; sanayileşmeyle dengeleniyor.
• Zambia (51.5): Yüksek eşitsizlik; Afrika’da öne çıkan bir örnek.

Bölgesel ve Karşılaştırmalı Analiz

• Latin Amerika: Kolombiya (53.9), Brezilya (51.6) gibi ülkeler, küresel gelir eşitsizliği sıralamasında üst düzeyde. Bu durum tarihsel adaletsizliklere dayanıyor.
• Afrika: Zambia (51.5) ve Çad (37.4), kıtada kronik eşitsizlik sorununu temsil ediyor.
• Kuzey Avrupa: Danimarka (29.3), Norveç (26.9) gibi ülkeler, düşük eşitsizlik oranlarıyla küresel gelir eşitsizliği sorununun çözümünde örnek teşkil ediyor.
• Asya: Hindistan (25.5) gibi ülkeler düşük oranlara sahipken, Endonezya ve Filipinler orta seviyede seyrediyor.
• Kuzey Amerika: ABD (41.8), zengin ile yoksul arasındaki uçurumun büyüklüğünü yansıtıyor.

Nedenler ve Etkileyen Faktörler

Küresel gelir eşitsizliği, ülkelerin uyguladığı ekonomik ve sosyal politikalardan doğrudan etkilenmektedir. Teknolojiye erişim, küreselleşme dalgaları, doğal kaynak bağımlılığı ve gelir dağılımındaki sistematik bozukluklar, bu eşitsizlikte başlıca rol oynamaktadır. Türkiye (44.5) ve Kolombiya gibi ülkeler, vergi ve sosyal transfer mekanizmalarının zayıflığı nedeniyle üst sıralarda yer alırken; İskandinav ülkeleri güçlü sosyal devlet yapılarıyla olumlu ayrışıyor.

Sonuç ve Öneriler

Küresel gelir eşitsizliği, 2025 itibarıyla hâlen çözülmesi gereken öncelikli bir küresel sorundur. Gini verileri, sosyal politikaların ve makroekonomik düzenlemelerin bu eşitsizliği doğrudan etkilediğini açıkça göstermektedir. Türkiye gibi ülkelerde sosyal yardımların artırılması ve adil vergi reformlarının hayata geçirilmesi, gelir eşitsizliği sorununa çözüm getirebilir. Derinlemesine değerlendirme için Dünya Bankası ve UNU-WIDER verilerinden yararlanmak yararlı olacaktır.

Muharrem Eminoğlu

Veri analizi ile raporlama süreçlerinde yenilikçi yaklaşımlar benimseyerek sürdürülebilir iş modelleri oluşturuyorum. Bilişim sektöründeki gelişmeleri ve pazarlama stratejilerindeki yenilikleri yakından takip ediyorum. Bilgi ve deneyimlerimi paylaşmaktan keyif alıyor, blog yazılarıyla sektöre katkıda bulunuyorum.