Birleşik Krallık’tan Bağımsızlık Kazanan Ülkeler: Güncel Bir Değerlendirme
X platformunda 7 Haziran sabahı paylaşılan bir gönderi, Britanya İmparatorluğu’ndan bağımsızlık kazanan 35 ülkeyi gözler önüne seren çarpıcı bir zaman çizelgesiyle dikkat çekti. @Globalstats11 adlı kullanıcı tarafından paylaşılan harita, 1776’dan 1997’ye uzanan bir dönemi kapsıyor. Paylaşım, tarih meraklıları arasında hızla yayılırken, hem geçmişin sömürge mirasına hem de dekolonizasyon sürecine dair hararetli tartışmaları da beraberinde getirdi.
Birleşik Krallık’tan Bağımsızlık Kazanan Ülkeler
Paylaşılan görselde, dünya haritası üzerinde ülke bayrakları ve bağımsızlık tarihleri yer alıyor. Wikipedia kaynak gösterilerek hazırlanan listede yer alan ülkeler ve bağımsızlık yılları şu şekilde:
- 1776: Amerika Birleşik Devletleri
- 1919: Afganistan
- 1922: Mısır
- 1932: Irak
- 1946: Ürdün
- 1947: Pakistan, Hindistan
- 1948: İsrail, Myanmar, Sri Lanka
- 1951: Libya
- 1956: Sudan
- 1957: Gana
- 1960: Kıbrıs, Nijerya, Somali
- 1961: Sierra Leone, Kuveyt
- 1962: Uganda, Jamaika
- 1963: Kenya, Tanzanya
- 1964: Malavi, Zambiya
- 1966: Botsvana, Lesoto, Guyana
- 1967: Yemen
- 1968: Svaziland (Esvatini)
- 1970: Umman
- 1971: Katar, BAE
- 1973: Bahamalar
- 1980: Zimbabve
- 1981: Belize
Görseldeki zaman çizelgesinde renkli bir skala kullanılarak sömürgecilikten bağımsızlığa geçiş süreci görselleştirilmiş.
Tarihsel Arka Plan
Britanya İmparatorluğu, 17. yüzyıldan itibaren Kuzey Amerika, Karayipler ve Hindistan’daki kolonilerle büyüyerek 20. yüzyılın ortalarına kadar dünyanın en geniş imparatorluklarından biri haline geldi.
- 1776’da ABD’nin bağımsızlığı, imparatorluk için ilk büyük kırılma noktası oldu.
- 1947’de Hindistan ve Pakistan’ın bağımsızlığı, II. Dünya Savaşı sonrası başlayan dekolonizasyon dalgasının simgesi haline geldi.
- 1960’lı yıllar, Afrika’nın birçok ülkesinin bağımsızlık ilan ettiği dönem olarak tarihe geçti.
Ancak bazı ülkeler için bu tarihler tartışmalı. Örneğin:
- Afganistan, 1919’da 3. Anglo-Afgan Savaşı sonrası Britanya etkisinden çıktı ancak hiçbir zaman tam anlamıyla sömürge olmadı.
- Mısır, 1922’de nominal bağımsızlık ilan etse de 1956’daki Süveyş Krizi’ne kadar gerçek anlamda egemenliğe kavuşmadı.
Eksiklikler ve Tartışmalar
Gönderi, bazı önemli ülkeleri listeye dahil etmediği için eleştiri topladı:
- Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda:
Kullanıcı @maisinchu’nun belirttiği gibi, bu ülkeler “dominyon” statüsüyle uzun süre kendi kendini yönetse de, sembolik olarak Britanya monarşisine bağlı kaldılar. Kanada 1867’de, Avustralya 1901’de federasyon ilan etti. - İrlanda:
@TheKaiserSpeaks, İrlanda’nın 1922’de Özgür Devlet statüsü kazanmasını ve 1949’da tam bağımsız olmasını hatırlatarak neden listede yer almadığını sorguladı. Muhtemelen Kuzey İrlanda’nın hâlâ Birleşik Krallık’a bağlı olması nedeniyle dışarıda bırakıldığı tahmin ediliyor. - Hong Kong:
@EmmanuelMotelin’in belirttiği üzere, 1997’de Çin’e devredilen Hong Kong, teknik olarak bağımsızlık kazanmadığı için listede yok.
Dekolonizasyonun Kalıcı Etkileri
Britanya İmparatorluğu’nun dağılması sadece siyasi değil, aynı zamanda kültürel ve hukuki sonuçlar da doğurdu:
- Birçok eski koloni, İngilizce’yi resmi dil olarak kabul etti.
- Westminster tipi parlamenter sistem ve İngiliz ortak hukuku, pek çok ülkede devam etti.
- Commonwealth of Nations (Uluslar Topluluğu), eski sömürgelerin çoğunu bir araya getiren bir platform oldu.
Sonuç
@Globalstats11’in paylaşımı, Britanya İmparatorluğu’nun çöküşünü ve küresel ölçekteki bağımsızlık hareketlerini görsel ve tarihsel açıdan sade bir şekilde sunuyor. Ancak, tam ve bütüncül bir tablo için dominyonlar, özerklik kazanmış bölgeler ve özel durumlar da dikkate alınmalı.
Bu paylaşım, tarihin çizgisel değil, katmanlı ve karmaşık yapısını bir kez daha hatırlatıyor.
Kaynak: Wikipedia
Veri analizi ile raporlama süreçlerinde yenilikçi yaklaşımlar benimseyerek sürdürülebilir iş modelleri oluşturuyorum. Bilişim sektöründeki gelişmeleri ve pazarlama stratejilerindeki yenilikleri yakından takip ediyorum. Bilgi ve deneyimlerimi paylaşmaktan keyif alıyor, blog yazılarıyla sektöre katkıda bulunuyorum.
