Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC-CSI) tarafından yayımlanan 2025 Küresel Haklar Endeksi, dünya genelinde işçi haklarının giderek kötüleştiğini gözler önüne seriyor. Her yıl yayımlanan bu endeks, hükümetler ve işverenler tarafından uluslararası düzeyde tanınan işçi haklarının ihlal edilip edilmediğini belgeleyerek, ülkeleri toplu işçi haklarına uyumlarına göre sıralıyor.
Küresel Haklar Endeksi: En Kötü 10 Ülke
2025 yılı itibarıyla, işçiler için en olumsuz koşulların gözlemlendiği 10 ülke şu şekilde sıralandı:
- Bangladeş
- Belarus
- Ekvador
- Mısır
- Esvatini
- Myanmar
- Nijerya
- Filipinler
- Tunus
- Türkiye
Bu ülkeler, sendikal hakların ihlali, grev hakkının engellenmesi ve toplu pazarlık süreçlerinin sistematik olarak kısıtlanması nedeniyle öne çıkıyor.
Bölgesel Görünüm: MENA ve Amerika Alarmda
Orta Doğu ve Kuzey Afrika (MENA) bölgesi, 4,68 ortalama puanla işçi haklarının en kötü durumda olduğu bölge konumunda. Bu puan, 2024’teki 4,74’lük rekor kötü seviyeden biraz daha iyi olsa da, genel tablo hâlâ son derece karamsar.
Amerika kıtası ise en tehlikeli bölge olarak öne çıkıyor. Kolombiya, Guatemala ve Peru’da toplam beş sendikacının öldürülmesi, bölgenin karanlık yüzünü ortaya koyuyor. Ayrıca, bölge ülkelerinin %92’sinde sendika kaydı engellenirken, 10 ülkeden 6’sında işçilerin gözaltına alındığı veya tutuklandığı bildiriliyor.
İlerleyenler ve Gerileyenler
- Umman, 2024’teki 4 puanını 3’e düşürerek, sosyal diyalog ve iş uyuşmazlıklarının çözümüne yönelik reformlarıyla olumlu yönde ayrıştı.
- Panama ise işçi haklarındaki kötüleşme nedeniyle 3’ten 4 puana yükseldi.
- İsrail’de hükümetin anti-işçi politikaları sendikaları genel greve götürdü; grev ve toplu pazarlık gibi temel hakların baltalandığı bildirildi.
Sosyal Medya: Tepkiler Çığ Gibi
X (eski adıyla Twitter) platformunda @EconomyInformal tarafından paylaşılan endeks haritası ve sonuçları büyük yankı uyandırdı. Özellikle Ekvador ve Türkiye’den gelen tepkiler dikkat çekti.
Bir Ekvadorlu kullanıcı, “Ülke olarak 30 yıl geriye gittik,” diyerek IMF politikalarını hedef aldı.
Türkiye’den kullanıcılar ise hükümeti sert şekilde eleştirerek, “Bu listeye girmek utanç verici. İşçiye değil, rantçılara hizmet eden bir sistemin sonucudur,” ifadelerini kullandı.
Uzman Yorumu ve Çağrı
ITUC-CSI, endeksin 2 Haziran 2025’te yayımlandığını ve 10 Haziran’da düzenlenen webinar’da bulguların uluslararası sendika temsilcileriyle tartışıldığını açıkladı. Özellikle en kötü 10 ülke arasında yer alan bölgelerdeki hak ihlallerine karşı küresel mücadele yöntemlerinin masaya yatırıldığı bildirildi.
Bu yılki rapor, işçi haklarının dünya genelinde sistematik olarak baskı altına alındığını ve hükümetlerin acilen sorumluluk alması gerektiğini net biçimde ortaya koyuyor.
Kaynak: www.ituc-csi.org
İlgili Bağlantı: Avrupa ülkelerinde asgari ücret