Avrupa, kültürel çeşitliliği, tarihi zenginliği ve modern yaşam tarzıyla bilinen bir kıta. Ancak bu çeşitlilik, sağlık alışkanlıklarında da görülüyor. Yapılan araştırmalar, Avrupa’da tütün kullanımının hâlâ ciddi bir halk sağlığı krizi olduğunu ortaya koyuyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) 2022 verilerine dayalı hazırlanan bir harita, 15 yaş ve üzerindeki bireyler arasında kullanım oranlarını gözler önüne seriyor.
Haritanın Genel Görünümü: Avrupa’da Tütün Kullanımı Oranları
Harita, tütün kullanım oranlarını yüzdelik değerlerle sunuyor ve renk skalasıyla risk seviyesini gösteriyor.
- Sarı tonlar: düşük oranlar (%9-28)
- Turuncu ve kırmızı tonlar: orta-yüksek oranlar (%28-40)
Verilere göre, Avrupa’da tütün kullanımı %14 ile %40 arasında değişiyor. Bu oran, milyonlarca insanın akciğer kanseri, kalp rahatsızlıkları ve KOAH gibi hastalıklarla karşı karşıya olduğunu gösteriyor.
En Yüksek Oranlar: Balkanlar ve Akdeniz Bölgesi
Bulgaristan, Yunanistan ve Fransa Öne Çıkıyor
- Bulgaristan: %40 ile ilk sırada
- Yunanistan: %33
- Fransa: %35
Balkanlar’da düşük fiyatlar, gevşek yasalar ve kültürel alışkanlıklar oranları artırıyor.
Diğer Yüksek Oranlı Ülkeler
- Sırbistan: %36
- Letonya: %34
- Macaristan ve Slovakya: %32
- Romanya: %30
- Çekya: %30
Bu ülkelerde tütün endüstrisinin etkisi güçlü, AB düzenlemeleri ise yetersiz kalıyor.
En Düşük Oranlar: İskandinavya ve Batı Avrupa
İzlanda, Birleşik Krallık ve Norveç
- İzlanda: %9 (en düşük oran)
- Birleşik Krallık: %14
- Norveç: %14
Bu ülkeler yüksek vergiler ve katı yasalarla öne çıkıyor.
Kuzey Avrupa’nın Genel Eğilimi
- İsveç: %23 (snus etkisiyle düşük)
- Finlandiya: %22
- Almanya: %21
İzlanda örneği, sıkı eğitim ve ulusal kampanyaların tütün kullanımını nasıl düşürebileceğini kanıtlıyor.
Türkiye ve Komşular: Karışık Tablo
- Türkiye: %31
- Rusya: %29
- Ukrayna: %25
- Belarus: %30
Türkiye’de son yıllarda artan vergiler ve kapalı alan yasakları olumlu etki yaratırken, gençler arasında elektronik sigara yeni bir tehdit olarak görülüyor.
Ekonomik ve Sosyal Etkiler
Tütün Kullanımının Maliyeti
Avrupa Birliği verilerine göre, tütün kaynaklı hastalıkların ekonomik yükü yılda 500 milyar euro. Zengin Kuzey düşük oranlara sahipken, ekonomik açıdan zayıf Doğu yüksek oranlarla mücadele ediyor.
Gelecek İçin Umut
- AB’nin 2021 Tütün Direktifi
- Mentollü sigara yasağı
- Paket uyarılarının güçlendirilmesi
- Sigara bırakma uygulamaları ve tedaviler
Sonuç: Avrupa’da Tütün Kullanımı Azalabilir mi?
Harita, Avrupa’da tütün kullanımının dramatik farklılıklarını gözler önüne seriyor. Bulgaristan’ın %40 oranından İzlanda’nın %9 oranına kadar genişleyen tablo, etkili politikaların önemini kanıtlıyor. Eğer Balkanlar, İskandinavya’daki modelden ders alırsa, kıta çok daha sağlıklı bir geleceğe adım atabilir. Sigara nikotin oranları konusu da ilginizi çekebilir.
Tütün, bir zamanlar “şık” bir sembolken bugün bir halk sağlığı krizine dönüşmüş durumda. Değişim bireylerle başlayıp toplumlara yayılabilir. Sizce Türkiye %31 oranını nasıl aşağı çekebilir?
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü (WHO). Harita: Arcom Antanovic (Reddit), Civixplorer’ın X paylaşımı.
Veri analizi ile raporlama süreçlerinde yenilikçi yaklaşımlar benimseyerek sürdürülebilir iş modelleri oluşturuyorum. Bilişim sektöründeki gelişmeleri ve pazarlama stratejilerindeki yenilikleri yakından takip ediyorum. Bilgi ve deneyimlerimi paylaşmaktan keyif alıyor, blog yazılarıyla sektöre katkıda bulunuyorum.